सनातन धर्मात पुनर्जन्माची संकल्पना आहे, जरी आधुनिक विज्ञान हे मान्य करत नसले तरी हिंदू धर्मग्रंथांमध्ये पुनर्जन्माबद्दल अनेक समजुती आहेत. यावरून या समजुतींनुसार पुनर्जन्म कसा होतो हे समजू शकेल.
◆पुनर्जन्माचे शास्त्र काय आहे?
सनातन धर्मानुसार ज्याला आपण सामान्यतः मृत्यू म्हणतो ती पुनर्जन्माची प्रक्रिया आहे. असे मानले जाते की, मृत्यू हा शरीराचा आहे आत्म्याचा नाही. हेच कारण आहे की मृत्यूनंतर आत्मा शरीर सोडून नवीन शरीर घेतो, याला पुनर्जन्म म्हणतात.
श्रीमद्भगवद्गीतेमध्ये भगवान श्रीकृष्णाने अर्जुनाला पुनर्जन्माचे ज्ञान दिले होते. श्रीमद्भगवद्गीतेच्या दुसऱ्या अध्यायात श्रीकृष्ण अर्जुनला म्हणतात…
देहीनो स्मिन्यथा देहे कुमारं यौवनं जरा ।
एव देहान्तर्प्राप्तिशिर्ष न मुह्यति ॥
खरं तर, ज्याला आपण सांसारिक मृत्यू म्हणतो तो म्हणजे आत्म्याचे त्याच्या जुन्या जड शरीरापासून वेगळे होणे आणि ज्याला आपण ‘जन्म’ म्हणतो तो म्हणजे कुठेतरी नवीन शरीरात आत्म्याचा प्रवेश होय. हा पुनर्जन्माचा सिद्धांत आहे. आधुनिक युगातील बहुतेक तत्त्वज्ञाने देखील पुनर्जन्माची संकल्पना स्वीकारतात. हा हिंदू, जैन आणि शीख धर्माचा अविभाज्य भाग आहे. बौद्ध धर्मात, महात्मा बुद्धांनी त्यांच्या भूतकाळातील जीवनाबद्दल वारंवार चर्चा केली आहे.
बहुतेक लोकांना हे माहित नाही की, पुनर्जन्म हा देखील पाश्चात्य तत्वज्ञानाच्या विश्वास प्रणालीचा एक मोठा भाग होता. अशा प्रकारे पुनर्जन्म हा विज्ञानाच्या कसोटीवर उतरतो. एका जन्मातून दुसर्‍या जन्मात आत्मा जाण्याचा सिद्धांत श्रीकृष्ण अचूक तर्काने सिद्ध करतात. ते म्हणतात की, कोणत्याही मनुष्याच्या जीवनात त्याचे शरीर बालपण, तारुण्य, परिपक्वता आणि नंतर वृद्धत्वात जाते. आधुनिक विज्ञान देखील आपल्याला सांगते की, आपल्या शरीरात पेशींचे पुनरुत्पादन सतत होत असते. जुन्या पेशी नष्ट झाल्या की त्यांची जागा नवीन पेशी घेतात.
◆ही प्रक्रिया शरीरात सतत चालू राहते..
एका अंदाजानुसार सात वर्षांत आपल्या शरीरातील सर्व पेशी नैसर्गिकरित्या बदलतात. याव्यतिरिक्त, पेशींमधील रेणू अधिक वेगाने बदलतात. आपण घेतो त्या प्रत्येक श्वासाबरोबर, ऑक्सिजनचे रेणू चयापचय प्रक्रियेद्वारे आपल्या पेशींमध्ये प्रवेश करतात आणि पूर्वी आपल्या पेशींमध्ये अडकलेले रेणू कार्बन डायऑक्साइड म्हणून सोडतात.
शास्त्रज्ञांच्या मते, आपल्या शरीरातील सुमारे 98 टक्के रेणू एका वर्षात बदलतात आणि तरीही शरीराची हळूहळू उत्क्रांती होऊनही आपण स्वतःला समान व्यक्ती मानतो. कारण आपण भौतिक शरीर नसून त्यात देव वास करतो.
◆आत्मा हा शरीराचा स्वामी आहे..
श्रीमद्भागवत गीतेच्या या श्लोकात देह म्हणजे ‘शरीर’ आणि देही म्हणजे ‘शरीराचा स्वामी’ किंवा आत्मा. श्रीकृष्ण अर्जुनाचे या वस्तुस्थितीकडे लक्ष वेधतात की शरीर हळूहळू केवळ एका जीवात बदलते आणि आत्मा अनेक शरीरात प्रवेश करतो. त्याचप्रमाणे मृत्यूच्या वेळी तो दुसऱ्या शरीरात प्रवेश करतो.
मित्रांनो वरील माहिती विविध स्त्रोतांच्या आधारे एकत्रित करण्यात आली आहे. याचा कोणीही अंधश्रद्धेशी संबंध जोडू नये ही विनंती. अशाच प्रकारची माहिती मिळवण्यासाठी आमचे पेज आताच लाईक करा आणि शेअर करायला विसरू नका.
